Gwaith Ymchwiliad Covid-19 y DU ar ei ddegfed ymchwiliad a'r olaf - Modiwl 10 'Effaith ar Gymdeithas' – yn cyflymu gyda chyhoeddiad yn y gwrandawiad rhagarweiniol heddiw (dydd Mawrth 18 Chwefror) y bydd nifer o sesiynau bord gron i lywio ei ganfyddiadau.
Bydd y naw cyfarfod bord gron thematig yn cynnwys cynrychiolwyr o'r sector cyfiawnder, y sector busnes, grwpiau crefyddol, undebau llafur, sefydliadau diwylliannol a llawer mwy. Bydd y digwyddiadau’n cael eu cynnal yn ystod y chwe mis nesaf wrth i’r Ymchwiliad archwilio effaith Covid-19 ar boblogaeth y Deyrnas Unedig, yn unol â’i gylch gorchwyl.
Bydd Modiwl 10 hefyd yn ymchwilio i effaith y mesurau a roddwyd ar waith i frwydro yn erbyn y firws ac unrhyw effaith anghymesur ar rai grwpiau. Bydd yr ymchwiliad yn ceisio nodi lle mae cryfderau cymdeithasol, gwydnwch ac arloesedd wedi lleihau unrhyw effeithiau negyddol.
Mae'r sesiwn bord gron gyntaf wedi'i threfnu ar gyfer yn ddiweddarach y mis hwn. Dros yr wythnosau nesaf, bydd cynrychiolwyr yn cael eu gwahodd i gyfrannu at waith yr Ymchwiliad o amrywiaeth eang o feysydd a sectorau, gan gynnwys:
- Arweinwyr crefyddol
- Undebau a sefydliadau eraill sy'n cynrychioli gweithwyr allweddol
- Diogelu a chefnogi dioddefwyr cam-drin domestig
- Cymorth profedigaeth
- Carchardai a mannau cadw eraill a'r rhai y mae gweithrediad y system gyfiawnder yn effeithio arnynt
- Arweinwyr busnes o'r diwydiannau lletygarwch, manwerthu, teithio a thwristiaeth
- Chwaraeon a hamdden ar lefel gymunedol
- Sefydliadau diwylliannol
- Tai a digartrefedd
Bydd yr holl gyfranogwyr yn cael cyfle i gyfrannu at ymchwiliad Modiwl 10, gan ddod â mewnwelediadau ac arbenigedd personol a phroffesiynol i drafodaethau agored a chydweithredol.
Bydd pob bwrdd crwn yn arwain at adroddiad tystiolaeth i’w ddarparu i’r Cadeirydd, y Farwnes Hallett, cyn ei gyhoeddi ar wefan yr Ymchwiliad. Mae’r adroddiadau hyn, ynghyd â thystiolaeth arall a gasglwyd, yn helpu i lywio canfyddiadau ac argymhellion y Cadeirydd.
Effeithiodd pandemig Covid-19 a'r mesurau a gymerwyd i'w frwydro ar bawb yn y DU. Mae'r byrddau crwn hyn yn rhan bwysig o Fodiwl 10, ein degfed ymchwiliad a'r olaf. Bydd y wybodaeth a ddarperir ganddynt am brofiadau personol a phroffesiynol o’r pandemig yn ategu’r dystiolaeth a gasglwyd o ffynonellau eraill.
Bydd y cyfarfodydd bord gron yn rhan o’n hymchwiliad parhaus ym Modiwl 10 a’n paratoadau ar gyfer ein gwrandawiadau, ac yn cydredeg â nhw, sydd i’w cynnal yn gynnar y flwyddyn nesaf.
Ar gyfer pob un o ymchwiliadau’r DU i Covid-19, bydd yr Ymchwiliad yn cynhyrchu adroddiad a set o argymhellion, a gyhoeddir cyn gynted ag y byddant yn barod ar ôl i’r gwrandawiadau cyhoeddus ddod i ben. Cyhoeddwyd adroddiad cyntaf yr Ymchwiliad, Modiwl 1 'Gwydnwch a pharodrwydd', ym mis Gorffennaf 2024. Bydd ei ail adroddiad, Modiwl 2 'Craidd penderfyniadau a llywodraethu gwleidyddol y DU' ar draws pedair gwlad y DU, yn cael ei gyhoeddi yn hydref 2025.